Διχασμένη είναι η κοινή γνώμη στις ΗΠΑ σε ότι αφορά τα λεγόμενα δάνεια «αξιοπρέπειας». Το προϊόν αυτό αφορά δανειολήπτες των οποίων τα σπίτια βγήκαν σε πλειστηριασμό, καθώς δεν ανταποκρίνονταν στην καταβολή των δόσεων.

Υπολογίζοντας ότι ήδη σε Ισπανία και Πορτογαλία περισσότερα από 200.000 σπίτια έχουν χαθεί από τους ιδιοκτήτες τους είναι πολύ πιθανό το μέτρο αυτό να περάσει τον Ατλαντικό και να αποτελέσει βάση για τη ρύθμιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και στην Ευρώπη. Βέβαια το μέτρο αυτό αφορά κατοικίες οι οποίες έχουν περάσει τη διαδικασία εκποίησης, αυτό όμως δεν αποκλείεται να συμβεί και στην Ελλάδα από το Φθινόπωρο, καθώς η τρόικα ασκεί έντονες πιέσεις για την άρση της προστασίας που δίνει ο νόμος Κατσέλη.

Ο νόμος αυτός εκτός από τις συνέπειες που έχει στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, θεωρείται ότι «δεν αφήνει την αγορά ακινήτων να διορθώσει, ώστε να μπορέσει στη συνέχεια να βρει ένα ταχύτερο βήμα ανάπτυξης».

Μια δεύτερη ευκαιρία
Δικαίωμα σε μια δεύτερη ευκαιρία χαρακτηρίζουν οι εισηγητές του μέτρου των «δανείων αξιοπρέπειας» την εκ νέου δανειοδότηση εκείνων των τμημάτων της μεσαίας τάξης για την απόκτηση κατοικίας με προϋποθέσεις. Τα νέα δάνεια θα είναι ακριβότερα εκείνων που καταβάλλουν οι συνεπείς δανειολήπτες κατά 1,25% για μια περίοδο 5 ετών και θα χορηγούνται σε εκείνους που θα διαθέτουν τουλάχιστον το 10% του κεφαλαίου της αγοράς του ακινήτου. Εφόσον το νέο δάνειο δεν αντιμετωπίσει πρόβλημα τότε το επιτόκιο θα υποχωρεί στα τρέχοντα επίπεδα.

Ο τρόπος αυτός προσομοιάζει με την αναχρηματοδότηση δανείων που σήμερα κάνει το σύνολο του τραπεζικού συστήματος στην Ευρώπη. Ήδη στην Ελλάδα τα επιτόκια των στεγαστικών έχουν μειωθεί κατά 250 μονάδες βάσης από το κλείσιμο κόκκινων δανείων και τη σύναψη νέων με μεγαλύτερες εξασφαλίσεις. Κανείς όμως δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι και τα νέα δάνεια δεν θα «χτυπήσουν» μέσα στην επόμενη διετία.

Νέα φούσκα
Αυτό είναι ένα από τα επιχειρήματα που προβάλουν όσοι μιλούν για μια νέα φούσκα ακινήτων. Έστω και αν οι τράπεζες εμφανίζουν την χορήγηση των «δανείων αξιοπρέπειας» ως μέτρο αναθέρμανσης της οικονομίας που προασπίζει τα συμφέροντα της μεσαίας τάξης, δεν παύει να μπαίνει ως καθοριστικό ζήτημα το σύνολο των υποχρεώσεων που αναλαμβάνει κάποιος όταν αποφασίζει να αποκτήσει κάποιο περιουσιακό στοιχείο.

Σύμφωνα με τους πολέμιους του μέτρου «αν κάποιος θέλει ιδιόκτητο σπίτι θα πρέπει να είναι διατεθειμένος να αναλάβει το κόστος συντήρησης του σε βαθμό, που ανα πάσα στιγμή το ακίνητο θα μπορεί να μεταπωληθεί στην αγορά με κάποιο -έστω και μικρό- κέρδος». Και επειδή «το κόστος διατήρησης, διακράτησης και διαχείρισης δεν είναι αμελητέο, όποιος δεν είναι διατεθειμένος να καταβάλει αυτό το τίμημα, καλύτερα να ενοικιάζει».

Προϋποθέσεις ιδιοκτησίας
«Δεν είναι κοινωνικό αγαθό η ιδιόκτητη κατοικία» τονίζει ανώτατο στέλεχος της Fannie Mae, της Ομοσπονδιακής Κτηματικής Ένωσης που ιδρύθηκε το 1938, ως μέρος του New Deal. Η κρατική εισηγμένη εταιρεία που επεκτείνει τη δευτερογενή αγορά στεγαστικών δανείων μέσα από τιτλοποίηση στεγαστικών που υποστηρίζονται από υποθήκες, δέχθηκε σημαντικό πλήγμα κατά τη διάρκεια της κρίσης του 2008.

Ανεξάρτητα από ότι συμβεί στις ΗΠΑ, η ελληνική οικονομία, ως μια χώρα της περιφέρειας είναι χτισμένη πάνω στην αγορά ακίνητης περιουσίας. Αυτό είναι ένα γεγονός, που δεν μπορεί να αγνοεί όποιος χαράζει την οικονομική πολιτική. Και στη αγορά αυτή το βασικότερο ζήτημα που απασχολεί οποιοδήποτε επενδυτή είναι φορολογική μεταχείριση της γης. Ακόμη και της αγροτικής.

Ο λόγος είναι απλός. Απουσιάζει η λογική και το αυτονόητο...